આકૃતિ જુઓ. $6 \,kg$ દળને છતથી $2 \,m$ લંબાઈના દોરડા વડે લટકાવેલ છે. દોરડાના મધ્યબિંદુ $(P)$ એ $50 \,N$ નું એક બળ સમક્ષિતિજ દિશામાં દર્શાવ્યા મુજબ લગાડવામાં આવે છે. સંતુલન સ્થિતિમાં દોરડું ઊર્ધ્વ દિશા સાથે કેટલો કોણ બનાવશે. ? ( $g = 10 \;m s^{-2}$ લો ). દોરડાનું દળ અવગણો.

886-6

Vedclass pdf generator app on play store
Vedclass iOS app on app store

આકૃતિ $(b)$ અને $(c)$ ને $free-body \,diagrams$ કહે છે. આકૃતિ $(b)$ એ $W$ નો $free-body \,diagram$ છે અને આકૃતિ $(c)$ એ બિંદુ $P$ નો $free-body \,diagram$ છે.

      વજન $W$ નું સંતુલન વિચારો. સ્પષ્ટ છે કે, ${T_2} = 6 \times 10 = 60\,N$

      બિંદુ $P$ નું સંતુલન ત્રણ બળો-તણાવ $T_{1}$ તણાવ $T_{2}$ અને સમક્ષિતિજ બળ $50\, N$ ની અસર હેઠળ વિચારો. પરિણામી બળનો સમક્ષિતિજ ઘટક શુન્ય બનવો જોઈએ અને ઊર્ધ્વઘટક પણ અલગથી શૂન્ય બનવો જોઈએ.

$T_{1} \cos \theta=T_{2}=60 \,N$

$T_{1} \sin \theta=50\, N$

આ પરથી,

$\tan \theta  = \frac{5}{6}$ અથવા $\theta  = {\tan ^{ - 1}}\left( {\frac{5}{6}} \right) = {40^\circ }$

અત્રે, એ નોંધો કે જવાબ (દળરહિત ધારેલા) દોરડાની લંબાઈ પર આધારિત નથી કે સમક્ષિતિજ બળ કયા બિંદુએ લગાડ્યું છે તે બિંદુ પર પણ આધારિત નથી.

886-s6

Similar Questions

Free body diagram એટલે શું?

આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે એક ડાયનામોમીટર $D$ ને $6 \,kg$ અને $4 \,kg$ ઘળનાં બે બ્લોક્સ સાથે જોડેલ છે. ડાયનામોમીટરનું વાંચન .......... $N$ છે.

આકૃતિમાં દર્શાવ્યા પ્રમાણે બે ઘર્ષણરહિત સમતલો ઊર્ધ્વદિશા સાથે અનુક્રમે $30^{\circ}$ અને $60^{\circ}$ ના ખૂણા બનાવે છે. બે બ્લોક A અને B ને સમતલો ઉપર આકૃતિમાં દર્શાવ્યા મુજબ મૂકવામાં આવે છે. તો બ્લોક A નો બ્લોક $B$ ની સાપેક્ષે ઊર્ધ્વદિશામાંનો પ્રવેગ કેટલો થાય?

  • [AIEEE 2010]

એક કણ પર ત્રણ બળો લાગતાં હોય અને કણ સંતુલનમાં હોય તેની શરત લખો.

પદાર્થ સંતુલનમાં છે તેમ ક્યારે કહેવાય ?